Egzekucja z rachunku bankowego to właściwie egzekucja z wierzytelności, jaka przysługuje dłużnikowi z tego powodu, że posiada rachunek bankowy. Egzekucja z rachunku bankowego jest prowadzona przez komornika działającego przy sądzie rejonowym, w okręgu, którego dłużnik ma miejsce zamieszkania, chyba, że wierzyciel wybierze inne komornika (obecnie wierzycielowi przysługuje prawo wyboru komornika na całym terytorium kraju).

Jednocześnie komornik zawiadamia dłużnika o zajęciu rachunku bankowego i doręcza mu odpis zawiadomienia kierowanego do banku. Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego dokonane jest z chwilą doręczenia bankowi zawiadomienia o zajęciu rachunku i zakazie wypłat.

Zajęcie obejmuje także kwoty, których nie było na rachunku w momencie jego zajęcia, a które wpłynęły już po dokonaniu zajęcia.

Zajęcie rachunku ma ten skutek, że dłużnikowi aż do pełnego pokrycia długu nie wolno dokonywać żadnych wypłat poza kwotą wolną od zajęcia ani nie rozporządzać wierzytelnością związaną z posiadaniem rachunku w żaden inny sposób. W przypadku, gdy postępowanie egzekucyjne jest zawieszone, a zajęcie rachunku nie zostało wycofane (m.in. z powodu braku takiego wniosku wierzyciela) bank ma nadal obowiązek przekazywania komornikowi kwoty do wysokości zadłużenia.

Zajęcie

Do egzekucji z rachunku komornik przystępuje przez jego zajęcie. W tym celu komornik zawiadamia bank o zajęciu kwoty do wysokości dochodzonej należności i wzywa go by bez zgody komornika nie dokonywał wypłat z rachunku kwot do wysokości dochodzonej należności, lecz przekazywał bezzwłocznie zajętą kwotę na pokrycie dochodzonej należności.

Jednocześnie komornik zawiadamia dłużnika o zajęciu rachunku bankowego i doręcza mu odpis zawiadomienia kierowanego do banku. Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego dokonane jest z chwilą doręczenia bankowi zawiadomienia o zajęciu rachunku i zakazie wypłat.

Zajęcie obejmuje także kwoty, których nie było na rachunku w momencie jego zajęcia, a które wpłynęły już po dokonaniu zajęcia.

Zajęcie rachunku ma ten skutek, że dłużnikowi aż do pełnego pokrycia długu nie wolno dokonywać żadnych wypłat poza kwotą wolną od zajęcia ani nie rozporządzać wierzytelnością związaną z posiadaniem rachunku w żaden inny sposób. W przypadku, gdy postępowanie egzekucyjne jest zawieszone, a zajęcie rachunku nie zostało wycofane (m.in. z powodu braku takiego wniosku wierzyciela) bank ma nadal obowiązek przekazywania komornikowi kwoty do wysokości zadłużenia.

Czynności komornika

Uzyskane kwoty komornik nie przesyła wierzycielowi tylko składa je na rachunek depozytowy sądu. W przypadku, gdy postępowanie egzekucyjne jest umorzone to zajęcie rachunku jest uchylone z mocy prawa (komornik powinien wtedy wycofać zajęcie w banku).

Gdy bank dłużnika nie przekazuje żadnych kwot komornikowi lub przekazuje kwoty niższe niż powinien to komornik nie może przymusowo (w drodze egzekucji) ściągać tych kwot bezpośrednio od banku, gdyż nie dysponuje tytułem wykonawczym wystawionym przeciwko niemu.

W takiej sytuacji to sam wierzyciel powinien na drodze procesu wystąpić przeciwko bankowi o odszkodowanie. Wierzyciel musi w takim wypadku wykazać, że na skutek zaniedbań banku poniósł konkretną szkodę.

Egzekucja z majątku wspólnego

Nieco odmiennie kształtuje się egzekucja z rachunku bankowego prowadzonego dla dłużnika i osoby trzeciej (najczęściej jego małżonka) – tj. z rachunku wspólnego. Komornik może dokonać zajęcia takiego rachunku na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego także tylko przeciwko dłużnikowi. Jednakże dalsze czynności mogą być prowadzone tylko w stosunku do udziału dłużnika w tym rachunku. W tym celu dłużnik obowiązany jest przedstawić komornikowi stosowną umowę regulująca te kwestię.

Jeżeli umowa nie określa wysokości udziału dłużnika w rachunku lub dłużnik umowy tej nie przedstawił przyjmuje się, że udziały współposiadaczy rachunku są równe. Po ustaleniu udziału dłużnika w rachunku wspólnym komornik zwalnia pozostałe kwoty od zajęcia. W przypadku zajęcia rachunku wspólnego dłużnika i jego małżonka (dokonanego na podstawie tytułu wystawionego tylko przeciwko dłużnikowi) dopuszczalne jest prowadzenie dalej egzekucji bez określenia wysokości udziałów dłużnika w rachunku.

W przypadku, gdy na rachunku bankowym dłużnika i jego małżonka zgromadzono środki finansowe, które nie wchodzą do majątku osobistego dłużnika lub, które nie pochodzą w pobranego przez niego wynagrodzenia za pracę małżonek dłużnika może na podstawie art. 841 kpc w drodze powództwa ekscydencyjnego (interwencyjnego) żądać ich zwolnienia od egzekucji.

PRZYKŁAD

Dłużnik prowadzący działalność gospodarczą posiada: dwa rachunki bankowe w Banku Polskim S.A. (rachunki posiadane samodzielnie, jeden wykorzystywany w ramach działalności, drugi wykorzystywany do celów prywatnych) i jeden w Banku Krajowym S.A. (rachunek posiadany wspólnie z ojcem wykorzystywany do celów prywatnych). Wierzyciel skierował egzekucję do rachunku bankowego dłużnika w Banku Polskim S.A. podając jego konkretny numer (rachunek prywatny) i do rachunków bankowych dłużnika w Banku Krajowym S.A. Z uwagi na fakt, iż komornik zajął tylko rachunek prywatny dłużnika w Banku Polskim S.A. egzekucja z drugiego rachunku dłużnika (wykorzystywanego w działalności) w tym banku nie będzie prowadzona. Zajęcie dokonane w Banku Krajowym S.A. obejmuje wszystkie ewentualnie posiadane przez dłużnika rachunki. Po ustaleniu, że dłużnik rachunek w Banku Krajowym S.A. posiada wspólnie z ojcem komornik wezwał go do okazania stosownej umowy celem ustalenia udziałów dłużnika w tym rachunku. W wyznaczonym terminie dłużnik nie przedstawił umowy rachunku i dlatego komornik przyjął, ze jego udział wynosi 50%. Po dokonaniu tego ustalenia zwolnił pozostały udział w rachunku od egzekucji. Egzekucja z rachunków prywatnych w chwili zajęcia okazała się bezskuteczna, gdyż brak na nich było środków finansowych. Kilka dni po zajęciu tych rachunków dłużnik otrzymał na nie określone sumy pieniężne. Z uwagi na fakt, że zajęcie obejmuje także kwoty, których nie było na rachunkach w momencie ich zajęcia, a które wpłynęły już po dokonaniu zajęcia banki obowiązane są przekazać komornikowi środki finansowe, które na nich się znalazły już po dokonaniu zajęcia.

WAŻNE

1. Przyjmuje się, że jeżeli wierzyciel wskaże konkretny numer rachunku bankowego dłużnika to komornik może zająć tylko ten konkretny rachunek (inne w tym samym banku są wolne o zajęcia). W przypadku, gdy wierzyciel wniesie o zajęcie rachunku bankowego nie wskazując jego konkretnego numeru to zajęcie obejmuje wszystkie rachunku dłużnika w danym banku.
2. Do wniosku o zajęcie rachunku bankowego dłużnika wierzyciel powinien dołączyć odpis tytułu wykonawczego, gdyż komornik dokonując zajęcia rachunku obowiązany jest doręczyć dłużnikowi taki odpis.
3. Zakaz wypłat z rachunku bankowego dla dłużnika nie dotyczy bieżących wypłat na: wynagrodzenia za pracę należne pracownikom dłużnika i alimenty zasądzone od dłużnika. Bank dokonuje tych wypłat na podstawie zezwolenia komornika. Komornik zaś udziela zezwolenia, jeżeli otrzyma listę płac (w przypadku wynagrodzenia) lub tytuł wykonawczy zasądzający alimenty od dłużnika.

Autor: Jacek Janusz
Artykuł z dnia: 2009-04-06
www.windykacja.wieszjak.pl